Zoeken

Denkrichtingen Beweegvriendelijkheid


Beweeggedrag is complex en vraagt om maatregelen op verschillende niveaus: individueel gedrag (gedragsverandering), de fysieke inrichting van de omgeving, de sociale leefomgeving en structurele bevolkingsbrede (preventieve) maatregelen. In eerder gehouden werksessies met verschillende professionals, zijn we tot de onderstaande interventies en denkrichtingen voor beleid gekomen.

Individueel gedrag

  • Verdiep je in gedragsbeïnvloeding en onderzoek hoe je mensen zover kunt krijgen om gezondere keuzes te maken en meer te gaan bewegen.
  • Start bij de beleefwereld van bewoners en kijk daarna of en hoe bewegen hierin een rol kan spelen.
  • Attendeer als gemeente de eerstelijnsgezondheidszorg huisartsen, fysiotherapeuten, buurtsportcoaches, welzijnspartners en leefstijlcoaches op het bestaan van wandel- en fietsgroepen en maak samen met de aanbieders een overzicht.
  • Structurele inbedding van bestaande initiatieven zoals de Diabetes challenges en Equipe Mont Ventoux. Zo zorgen we ervoor dat deze interventies na een bepaalde periode ook langdurig worden opgevolgd.
  • Gedragsbeïnvloeding met nudges om minder zitten te stimuleren. Zitten is gewoontegedrag en daarmee veelal onbewust:​ zorg dat het een bewuste keus wordt door ‘aanwezig te zijn op keuzemomenten’ en mensen te wijzen op de keus die ze hebben (dit is een nudge).

Sociale leefomgeving

  • Bevorder een wijkinrichting waar mensen elkaar een op een natuurlijke manier ontmoeten, bijvoorbeeld als ze op weg zijn naar de supermarkt, het park of de parkeergarage. Zorg dat deze plekken aantrekkelijk, veilig, schaduwrijk en beweegvriendelijk zijn.
  • NEW.ROADS is gericht op het bevorderen van wandelgedrag van ouderen (55+) die in lage SES-buurten wonen. Door het beweegvriendelijker maken van de fysieke omgeving (wandelroutes aanleggen) én de sociale omgeving (wandelgroepen starten). Bekijk de kwaliteit van de routes en of deze toegankelijk zijn voor de doelgroep.
  • Equipe Mont Ventoux is een initiatief voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en externaliserend probleemgedrag. Zes maanden lang beklimmen zij meerdere keren per week fietsend in een groep met andere jongeren en buddy’s de Mont Ventoux.
  • ‘Elke stap telt’ is een laagdrempelig wandeltrainingsprogramma voor 55-plussers waarbij het opbouwen van de conditie en het stimuleren van sociale contacten centraal staan.
  • Nationale Diabetes Challenge is gericht op mensen met (een verhoogd risico op) diabetes type 2. In 16-20 weken gaan zij structureel meer bewegen via wekelijkse bijeenkomsten met professionals uit de zorg, sport en het gemeentelijke domein.

Fysieke omgeving

  • Pas in het ontwerpproces op alle schaalniveaus het STOMP-principe toe: begin bij Stappen (lopen), dan Trappen (fietsen), dan Openbaar vervoer, dan deelvervoer (Mobility as a Service) en als laatste de Particuliere auto. Richt wijken zo in dat deze veilig zijn voor voetgangers en fietsers en redeneer bij het ontwerp vanuit hen en niet vanuit de automobilist.
  • Ontwerp en ontsluit toegankelijk groen voor verschillende doelgroepen. Binnen de stad: parken en groen om in te wandelen, te fietsen en voor sport en spel. Buiten de stad: een uitgebreid netwerk voor fietsers, wandelaars, hardlopers en ruiters.
  • Zorg voor goede loop- en fietsroutes als aantrekkelijke toevoegingen aan de buitenruimte zodat het prettig/uitnodigend is om er gebruik van te maken. Denk aan beweegroutes, wandel- en hardlooproutes met voldoende bewegwijzering (stickers of paaltjes). Maak de routes voldoende breed voor de stromen voetgangers en fietsers die er gebruik van maken, obstakelvrij, sociaal veilig, aantrekkelijk en makkelijk te navigeren. Let hierbij specifiek op geschiktheid voor ouderen en mensen met fysieke beperkingen.
  • Goed begaanbare en veilige straten en dus wandel- en fietspaden  die makkelijk begaanbaar zijn voor alle groepen (design for all-principe). Denk aan meer overbrugbare hoogteverschillen, comfortabele verharding, geen onnodige obstakels en veilige oversteekplekken.
  • Gebruik de 10 bouwstenen voor een beweegvriendelijke omgeving middels de Leidse Beweegsleutel: bouwen aan een openbare ruimte die uitnodigt tot sporten, spelen, bewegen en ontmoeten.

Bevolkingsbreed

  • Tolheffing voor auto in delen van de stad of op bepaalde tijdstippen (‘congestion charges’).
  • Parkeer- en verkeersbeheersmaatregelen: verminder het aantal parkeerplekken, zorg voor autovrije straten, creëer een andere verkeerscirculatie en leg nieuwe fiets- en wandelpaden aan.
  • Toegangsbeperkingen voor auto’s: geef auto’s beperkte toegang tot het stadscentrum op bepaalde tijdstippen en/of dagen en alleen toegang met een vergunning.
  • Mobiliteitsdiensten voor forenzen: verstrek gratis openbaar vervoerspassen, laat een privé shuttlebus vanaf P&R, marketing van maatregelen en communicatieplannen.
  • Gebruik apps voor duurzame mobiliteit: individuele gebruikers en teams van lokale bedrijven verzamelen via mobiliteitstracering in de app, punten voor duurzame mobiliteit. Zij ontvangen vervolgens beloningen van lokale bedrijven voor het behalen van een bepaalde puntendrempel.

Factsheets

Wil je meer informatie over beweegvriendelijkheid en hoe je een beweegvriendelijke omgeving bevordert? Bekijk deze factsheets.

Meer informatie

Zie ook