Zoeken

Denkrichtingen Groen en gezond


De relatie tussen groen en gezondheid verbeteren in Zuid-Holland is complex en vraagt om maatregelen op verschillende niveaus: individueel gedrag (gedragsverandering), fysieke inrichting van de omgeving, sociale leefomgeving en structurele bevolkingsbrede (preventieve) maatregelen. Tijdens de werksessies die we hielden, hebben we met verschillende professionals mogelijke interventies en denkrichtingen voor beleid verkend.

Individueel gedrag

  • Stimuleer duurzaam tuinieren onder inwoners. Bevorder de aanleg van gras, planten en bomen in plaats van tegels. Spreek bewoners daarbij aan als groep en niet als individu (‘samen maken we de leefomgeving groener’).
  • Stimuleer een groen schoolplein via groenblauweschoolpleinen.nl. Start bij scholen in kwetsbare wijken en besteedt vooraf aandacht aan het onderhoud van het plein. Met hulp van Ons Groene Schoolplein kunnen basisscholen een groen schoolplein realiseren en educatief gebruiken met hun leerlingen via belevingsgerichte activiteiten.
  • Motiveer de grote groep inwoners die zelden of nooit de natuurgebieden in Nederland bezoekt. Benader doelgroepen met maatwerk en organiseer voor ouderen bijvoorbeeld een uitje met de bus en voor kinderen met een lagere sociaaleconomische positie, schoolexcursies naar de natuur.

Sociale leefomgeving

  • Faciliteer groepsactiviteiten in het groen voor buurtbewoners via Gezond Natuur Wandelen. Laat daarbij zoveel mogelijk ruimte  voor initiatieven vanuit bewoners zelf.
  • Stimuleer via de eerstelijnszorg (huisarts, welzijnswerker, diëtist fysiotherapeut) het advies om de natuur in te gaan bij psychosociale klachten. Verwijs naar Welzijn op Recept en nodig mensen uit om hun zintuigen te gebruiken en te genieten van de natuur.
  • Faciliteer het gebruik van volkstuinen om bewoners actief met elkaar in contact te brengen in de natuur en te laten samenwerken. Besteed aandacht aan de organisatievorm die hiervoor nodig is, gedragen door de bewoners zelf.
  • Maak samen met bewoners een groenplan voor de wijk. Betrek alle wijkbewoners, maak plannen en ga samen aan de slag om deze uit te voeren.

Fysieke omgeving

  • Zorg voor voldoende groen en blauw (water) in de buurt. Liefst van hoge kwaliteit en dat (deels) gebruikt kan worden voor sport en ontmoeting. Stimuleer ook het gebruik van groene routes, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat dit de kortste, prettigste of veiligste route is naar school of werk.
  • Ontsluit natuur(gebieden) rond steden en dorpen zodat er verbinding ontstaat en de natuur de stad in komt. Momenteel is veel aandacht nog uitsluitend gericht op de stad zelf.
  • Focus bij de aanleg van groen op kwetsbare buurten waar nu weinig groen is. Vooral kinderen, mensen met een laag inkomen en opleidingsniveau, en ouderen zijn afhankelijker van hun woonomgeving dan anderen. Voor hen is een buurt met een goede kwaliteit groen het belangrijkst en heeft het groter effect op gezondheid.
  • Help met het vergroenen van bedrijventerreinen door samen te werken met de werklandschappen van de toekomst.
  • Zorg voor vuistregels en makkelijk toepasbare design-principes voor het inrichten van een gezonde, groene fysieke leefomgeving. Verschaf daarbij ook inzicht in de werkingsmechanismen en leg uit waar mogelijk tegen-intuïtieve verbanden zijn.

Bevolkingsbreed

  • Introduceer een nationale natuurnorm als instrument om gemeenten te ondersteunen bij het realiseren van meer groen dat bijdraagt aan een gezonde, klimaatadaptieve, biodiverse en economisch aantrekkelijke stedelijke leefomgeving. Denk aan een kwantitatieve norm (richt-, streef- of ‘harde’ waarden) én aan een meer kwalitatieve norm (ladders, criteria of principes). Geef een goede onderbouwing voor de norm en geef uitleg hoe om te gaan met plekken waar deze niet haalbaar is door de bestaande bebouwing.
  • Sluit je aan bij de Groene Cirkel Groene Gezonde Stad waarin diverse partijen samenwerken aan het vergroenen van de stedelijke omgeving in Zuid-Holland.
  • Zorg als gemeente voor positieve prijsprikkels en subsidies die vindbaar zijn via Groenesubsidiewijzer zodat het voor bewoners makkelijker wordt om te helpen de gemeente  te vergroenen. Maak de mogelijkheden voor prikkels en subsidies toegankelijk en eenvoudig en reserveer extra budget voor mensen in kwetsbare wijken.
  • Zorg voor een langetermijnvisie op groen en gezondheid. Groene oplossingen komen pas ter sprake als er een opgave is geformuleerd waar groen een centrale rol in heeft.
  • Ontwikkel een onderzoeksprogramma met alle relevante disciplines om de leemtes in maatschappelijke kostenbatenanalyse (MKBA) rond groen en gezondheid systematisch op te vullen. Bijvoorbeeld op de campus van TU Delft waar een grote transitie mogelijk is.
  • Zet certificering (op basis van Groene Cirkels, farm-to-fork of CRSD) in als toetsmiddelvoor aanbestedingen en projecten op hun bijdrage aan vergroening.

Factsheets

Wil je meer informatie over groen en gezondheid? Bekijk deze factsheets:

Zie ook