Data Luchtkwaliteit
Landelijke situatie
Schone lucht is belangrijk voor de volksgezondheid en betekent directe gezondheidswinst. De afgelopen 60 jaar is de luchtkwaliteit al enorm verbeterd, tegelijkertijd weten we ook veel meer over de gezondheidseffecten van een slechte luchtkwaliteit en is het noodzakelijk om gezamenlijk te blijven werken aan een betere luchtkwaliteit.
Landelijk zien we deze ontwikkelingen op het gebied van luchtkwaliteit:
- Ook bij de huidige concentraties fijnstof, stikstofdioxide en ozon overlijden mensen in Nederland nog gemiddeld bijna 1 jaar eerder.[1] Luchtverontreiniging veroorzaakt jaarlijks naar schatting 12.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar.[2] Concentraties moeten dus nog verder worden verlaagd.
- Vrijwel overal in Nederland wordt voldaan aan de wettelijke Europese grenswaarden voor deze stoffen. Daarmee is de volksgezondheid nog niet volledig beschermd. Uit gezondheidsoogpunt moeten we ons richten op de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze worden nog niet overal in het land behaald.
- Luchtkwaliteit is een grensoverschrijdend probleem. Een deel van de vervuilende stoffen wordt vanuit het buitenland aangevoerd door de lucht. Ook Nederland voert vervuilende stoffen uit. Verbetering van de luchtkwaliteit vraagt dus regionale, landelijke en Europese samenwerking.
- Er zijn lokale verschillen zichtbaar in luchtkwaliteit. Met name in dichtbevolkte gebieden is de luchtkwaliteit het slechtst en worden ook de meeste mensen hieraan blootgesteld. Langs verkeersaders is de luchtkwaliteit ook slecht. Dit is te zien in de interactieve kaarten.
Kaart Luchtkwaliteit Zuid-holland
Op de interactieve GIS-kaart zie je de huidige luchtkwaliteit in Zuid-Holland. uitgedrukt in de concentratie fijnstof PM2,5 in de lucht die wij buiten inademen. Deze concentraties worden bepaald aan de hand van een combinatie van modelberekeningen en meetpunten[3] en worden berekend op een schaal van 1×1 km.
Factoren
De gezondheidsschade van slechte luchtkwaliteit wordt met name veroorzaakt door fijnstof, stikstofdioxiden, roet en ozon. Deze stoffen komen onder meer vrij bij verbrandingsprocessen in de industrie, het verkeer, de scheepvaart en bij particuliere houtstook (open haard, barbecue). Ozon wordt niet uitgestoten maar wordt, onder invloed van zonlicht, in de lucht gevormd uit stikstofoxiden.Deze cirkeldiagrammen geven de relatieve verhouding weer van de belangrijkste bronnen van fijnstof (PM2,5 en PM10) en stikstofdioxide in Zuid-Holland. Deze gegevens zijn afkomstig van de Emissieregistratie.
Zuid-Holland heeft een hoge bevolkingsdichtheid, veel economische activiteiten en veel mensen in steden. Vervuilende stoffen komen vrij in de industrie maar ook bij alledaagse activiteiten zoals autorijden, barbecueën en de open haard of kachel aansteken. Dit zorgt voor veel uitstoot van schadelijke stoffen, juist op plekken waar veel mensen eraan blootgesteld worden. Tegelijk zijn in een stedelijke omgeving de mogelijkheden beperkt om structurele veranderingen snel toe te passen.