Zoeken

Denkrichtingen Mentale gezondheid


Het verbeteren van de mentale gezondheid in Zuid-Holland is complex en vraagt om maatregelen op verschillende niveaus: individueel gedrag (gedragsverandering), de fysieke inrichting van de omgeving, de sociale leefomgeving en structurele bevolkingsbrede (preventieve) maatregelen. Mentale problemen los je niet alleen op, dat kan alleen maar door samen te werken. Bijvoorbeeld bij kinderen en jongeren, met ouders, kinderen, scholen, jeugdteams, ambulant educatieve diensten en kennisinstellingen zoals universiteiten en hogescholen. Zoek elkaar op en werk zoveel mogelijk samen.

Tijdens de werksessie die we hielden over het thema mentale gezondheid, hebben we met een aantal professionals interventies en denkrichtingen voor beleid verkend.

Individueel gedrag

  • Liever bewegen dan moe: psycho educatie over mentaal gezond leven in combinatie met bewegen, aangepast aan de doelgroep.
  • Future positive micro interventie: mensen die leven in kwetsbare omstandigheden stimuleren tot een gezonde leefstijl en versterken van Psychologisch Kapitaal (hoop, optimisme, veerkracht, vertrouwen in eigen kunnen).
  • Kenniscentrum Angst en Stress: voor informatie over angst en stress, trainingen en workshops voor professionals, en programma’s voor kinderen en jongeren.
  • Meer aandacht voor de rol van hormonale veranderingen in mentale gezondheid gedurende de levensloop (puberteit, zwangerschap, menopause, man-vrouw verschillen).
  • Meer bewegen integreren in het lesprogramma van scholen zodat beweging vanaf jongere leeftijd een gewoonte wordt (en zo indirect bijdraagt aan mentale weerbaarheid).

Sociale leefomgeving

  • Richt de omgeving zo in dat buurtbewoners elkaar makkelijk kunnen ontmoeten. Dit is extra belangrijk in buurten met relatief veel ouderen en eenpersoonshuishoudens, omdat sociale isolatie bij deze doelgroepen vaker voorkomt.
  • Ondersteun sportieve activiteiten. Samen bewegen en sporten zorgt voor verbinding. Professionals in de wijk, zoals buurtsportcoaches, kunnen hierin een belangrijke schakel zijn. Kijk voor meer informatie op sportindebuurt.nl
  • Faciliteer verstandig social media gebruik via programma’s op basisscholen en in het middelbaar onderwijs en besteed aandacht aan de rol van vriendschappen. Zie voor meer informatie gezondeschool.nl
  • Co-creatie: doelgroepen (jongeren, ouderen, mensen in kwetsbare omstandigheden) meenemen in het gesprek over mentale gezondheid zodat zij zelf goede oplossingsrichtingen kunnen bepalen.Dit leidt tot meer draagvlak, meer impact, minder geldverspilling aan interventies die niet aansluiten bij behoeften van de inwoner.
  • Investeer in programma’s over jongeren en hun vriendschappen. Vriendschappen zijn bepalend voor de mentale gezondheid van jongeren.
  • Investeer in anti-pest programma’s op scholen omdat pestgedrag de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en jongeren sterk kan beïnvloeden.
  • Faciliteer het samenleven van jeugd en andere leeftijdscategorieën. Zo kan een school een leerplek én een leefplek  zijn waar alle leeftijden samen komen en waar plek is om je te vermaken, zoals onder meer in IJsland gebeurt.

Fysieke omgeving

  • Zorg voor voldoende groen en blauw (water) in de buurt, en dat dit aantrekkelijk en bereikbaar is. Besteed aandacht aan onderhoud en beheer.
  • Creëer (voldoende) ontmoetingsplekken in de openbare ruimte door het plaatsen van bankjes. Let erop dat deze op loopafstand (rolstoelafstand) te bereiken zijn zonder al te veel obstakels te hoeven overwinnen. Raadpleeg het document Kernwaarden Gezonde Leefomgeving voor inspiratie. Interessante vraag hierbij: hoe krijg je bewoners zo ver dat zij gaan zitten, ook al is het bankje al bezet?
  • Faciliteer voorzieningen zoals bibliotheek, sporthal, speeltuin, buurthuis of koffietentje bij een park (speeltuinen, sporthallen, recreatiefaciliteiten). Geef daarbij ruimte aan ideeën uit de wijk en geef vertrouwen.
  • Zorg voor laagdrempelige inloopvoorzieningen waar mensen terecht kunnen voor een praatje. Zo verklein je het taboe en vergemakkelijk je het gesprek.
  • Een groene en gezonde leef- en werkomgeving kan alleen ontstaan wanneer overheden hun vigerende beleidsdocumenten voor de inrichting van de openbare ruimte laten vallen en maatwerk bieden op basis van de behoefte van de eindgebruiker.
  • Alleen wanneer bij het ontwerp en beheer van een gebied met eindgebruikers wordt samengewerkt zal er sociale cohesie ontstaan.

Bevolkingsbreed

  • Onderwijs: Stimuleer curricula gericht op sociaalemotionele vaardigheden, verplicht sociaal veiligheidsbeleid, faciliteer de Gezonde School-aanpak en monitor het welbevinden in het onderwijs.
  • Werk: focus op duurzame inzetbaarheid, help mensen met psychische problemen aan het werk houden (uitval voorkomen) en werknemers mentaal vitaal houden.
  • Zorg: Zet GGZ in op meer gerichte geïndiceerde preventie, behandeling of terugvalpreventie bij zwaardere problematiek zoals verslaving, depressie of suïcide.
  • Start met focus op mentale gezondheid, niet primair om problemen te voorkomen, maar om mensen te laten bloeien.
  • Zet in op vroeg-signalering van mentale problemen op scholen en doe dit samen met de scholieren. Zet hierbij screenings- en meetinstrumenten in zodat problemen veel eerder kunnen worden aangepakt.

Zie ook