Zoeken

Data Voedselomgeving


Landelijke situatie

Voeding is een essentieel onderdeel van ons leven, maar de manier waarop we er als samenleving mee omgaan veroorzaakt maatschappelijke problemen en zet de volksgezondheid onder druk.Landelijk zien we de volgende ontwikkelingen als het gaat om voeding en omgeving:

  • Ongezonde voeding is na roken de belangrijkste oorzaak van ziekten in Nederland.[1]
    Het kan leiden tot overgewicht en obesitas en ziekten zoals diabetes[2, 3], hart- en vaatziekten[4], verschillende soorten kanker[5] en psychische problemen.[6, 7] Het zorgt voor 8,1% van de ziektelast en 12.900 doden per jaar.
  • Onze samenleving wordt steeds zwaarder[8]
    Sinds de jaren tachtig is overgewicht onder volwassenen in Nederland bijna verdubbeld. De helft van alle volwassenen is nu te zwaar (BMI >25).[9] En 15,9% van de kinderen (4 t/m 17 jaar) had in 2021 matig of ernstig overgewicht.[10] Het Nationaal Preventieakkoord streeft naar een verlaging van het overgewicht van 50% naar 38%.[11] Zonder ingrijpen zal dit niet gehaald worden, stelt het RIVM. Naar verwachting is in 2040 zelfs 62% van de volwassenen te zwaar.[8]
  • Er zijn forse verschillen tussen bevolkingsgroepen. Mensen met een lagere sociaaleconomische positie hebben vaker last van overgewicht.[12]

Kaart Voeding en omgeving Zuid-holland

De interactieve GIS-kaart toont het percentage overgewicht van de bevolking in Zuid-Holland op buurtniveau in 2020. Dit percentage blijkt in (stads)kernen veel hoger. Opvallend is ook het hoge percentage in de gemeenten ten zuiden van Rotterdam.

Bekijk kaart

Factoren

Het samenspel van factoren dat via voedselkeuzes leidt tot overgewicht is uitermate complex. Steeds duidelijker wordt dat voedselkeuzes nadrukkelijk ook worden bepaald door de fysieke en sociale leefomgeving. Zo hebben inkomen, stress, leefstijl (van vrienden), het voedselaanbod en besluiten die de overheid neemt, invloed op voedselkeuzes (en dus op overgewicht). Er zijn vervolgens forse verschillen naar opleidingsniveau en inkomen. Gezond eten is doorgaans duurder, of vraagt meer eigen bereiding. Tegelijk neemt het aanbod van ongezond voedsel sterk toe, met name in wijken waar veel mensen met een lager opleidingsniveau en inkomen wonen.[14]

Naar Denkrichtingen in beleid

Meer data over overgewicht per GGD-regio

Bronnen

  1. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018 synthese Leefstijl en omgeving
  2. Bostock-Cox B. Understanding the link between obesity and diabetes. Nursing Standard. 2017;31(44):52-62. doi: 10.7748/ns.2017.e10106
  3. Martin-Rodriguez E, Guillen-Grima F, Martí A, Brugos-Larumbe A. Comorbidity associated with obesity in a large population: The APNA study. Obesity research & clinical practice. 2015 Sep 1;9(5):435-47.
  4. Mente A, De Koning L, Shannon HS, Anand SS. A systematic review of the evidence supporting a causal link between dietary factors and Coronary Heart Disease. Arch Intern Med. 2009;169(7):659-669.
  5. Boeing H. Obesity and cancer–the update 2013. Best practice & research Clinical endocrinology & metabolism. 2013 Apr 1;27(2):219-27.
  6. Vogelzangs N, Kritchevsky SB, Beekman ATF, Brenes GA, Newman AB, Satterfield S, et al. Obesity and onset of significant depressive symptoms: results from a community-based cohort of older men and women.
  7. Simon GE, Von Korff M, Saunders K, Miglioretti DL, Crane PK, Van Belle G, et al. Association between obesity and psychiatric disorders in the US adult population.
  8. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
  9. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). VZinfo. Overgewicht | Volwassenen | Volksgezondheid en Zorg
  10. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). VZinfo
  11. Ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport. Nationaal Preventie Akkoord
  12. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Corona-inclusieve Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2020, Thema Leefomgeving | Voedselomgeving
  13. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Impactvolle determinanten: ongezonde voeding
  14. City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda. Agenda Stad. Gemeentelijk instrumentarium voor een gezonde voedselomgeving

Zie ook